Zasady etyki

Zasady etyki dla arbitrów Sądu Arbitrażowego przy Konfederacji Lewiatan

1. Postanowienia wstępne

1.1. Niniejsze zasady zostały uchwalone przez Komitet Arbitrażowy na podstawie § 28 ust. 1 Regulaminu Sądu Arbitrażowego, z uwzględnieniem zasad etyki arbitrów ustalonych przez Polskie Stowarzyszenie Sądownictwa Polubownego.

1.2. Niniejsze zasady zawierają wytyczne dotyczące zachowania oczekiwanego od osób, które podejmują się funkcji arbitra (w tym także arbitra przewodniczącego lub arbitra jedynego) w sporach poddanych rozstrzygnięciu Sądu Arbitrażowego. O ile wynika to z kontekstu, obowiązki arbitra są zarazem obowiązkami zespołu orzekającego.

1.3. Skutki naruszenia niniejszych zasad określa Regulamin Sądu Arbitrażowego oraz przepisy prawa. Zasady, których naruszenie nie jest w ten sposób sankcjonowane, należy traktować jako zalecenia.

2. Niezależność i bezstronność arbitra

2.1. Bez względu na sposób powołania arbiter nie jest rzecznikiem żadnej strony. Arbiter powinien zachowywać się w sposób zrównoważony i bezstronny zarówno wobec stron, jak wszystkich innych uczestników postępowania; powinien unikać zachowania lub wypowiedzi, które mogłyby sugerować negatywny stosunek do którejkolwiek ze stron.

2.2. Osoba powołana na arbitra może wyrazić zgodę na przyjęcie tej funkcji tylko wówczas, jeżeli jest całkowicie przekonana, że:

• może wykonywać tę funkcję w sposób bezstronny,
• posiada niezbędne kwalifikacje do rozstrzygnięcia sprawy będącej przedmiotem sporu,
• może poświęcić postępowaniu czas i uwagę, jakiej strony mogą od niej rozsądnie oczekiwać.

2.3. Arbiter powinien dbać o rzetelność postępowania, a w szczególności o zachowanie niezależności i bezstronności własnej oraz pozostałych arbitrów. Nawet w wypadku, gdy strony akceptują arbitra mimo ujawnienia okoliczności wskazujących na jego zależność od jednej z nich, arbiter nie powinien podejmować się funkcji, jeżeli nie ma pewności co do swojej bezstronności.

2.4. Arbiter nie może poddawać się przy podejmowaniu decyzji naciskom zewnętrznym, obawom przed krytyką ani kierować się osobistym interesem.

2.5. Arbiter nie może angażować się w żadną działalność lub powiązania finansowe, handlowe, zawodowe, rodzinne lub towarzyskie, a także przyjmować korzyści finansowych lub osobistych, które mogłyby wywoływać uzasadnione wątpliwości co do jego niezależności lub bezstronności. W szczególności nie wolno mu przyjąć jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu wykonywania funkcji arbitra, poza wynagrodzeniem określonym w Regulaminie Sądu, ani jakiejkolwiek innej bezpośredniej lub pośredniej korzyści majątkowej lub istotnej grzeczności od którejkolwiek ze stron. Arbiter powinien unikać budzącej wątpliwości co do jego niezależności lub bezstronności działalności i powiązań także przez okres co najmniej dwóch lat po zakończeniu postępowania.

2.6 Arbiter powinien podejmować wszelkie rozsądne działania dla zapewnienia uczciwego, szybkiego i oszczędnego rozstrzygnięcia sporu. Arbiter powinien dokładać starań dla udaremnienia prób przewlekania postępowania.

2.7 Nie jest bezstronny i nie powinien podjąć się funkcji arbitra, kto już przed rozpoczęciem postępowania sprzyja jednej ze stron lub z jakiegokolwiek tytułu posiada uprzednią znajomość przedmiotu sporu w zakresie, w jakim jego okoliczności nie zostały publicznie ujawnione. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy potencjalny arbiter wydał jakąkolwiek opinię o przewidywanym wyniku sporu.

2.8. Arbiter, który jest członkiem lub pracownikiem kancelarii prawniczej, powinien uwzględnić przy ocenie swojej bezstronności i niezależności powiązania innych członków tej kancelarii oraz dołożyć starań, aby także w przyszłości nie nawiązywali oni stosunków, które mogłyby wywoływać uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności i niezależności. Powiązania takie należy w każdym razie ujawnić stronom.

3. Ujawnienie okoliczności, mogących wywoływać wątpliwości co do niezależności lub bezstronności arbitra; ustąpienie arbitra

3.1. Osoba, której zaproponowano pełnienie funkcji arbitra, powinna ujawnić w trybie określonym w § 28 Regulaminu Sądu Arbitrażowego:

• korzyści finansowe lub osobiste związane z wynikiem procesu arbitrażowego,
• aktualną lub przeszłą (co najmniej z okresu ostatnich 5 lat) działalność i powiązania finansowe, handlowe, zawodowe albo rodzinne, które mogłyby wywoływać wątpliwości co do niezależności lub bezstronności arbitra, w tym w szczególności wskazujące na jego zależność od strony lub jej pełnomocnika; obowiązek ujawnienia dotyczy również sytuacji, gdy powiązania dotyczą bliskich członków rodziny, współpracowników albo wspólników arbitra,
• charakter i zakres ewentualnej uprzedniej znajomości przedmiotu sporu.

3.2. Obowiązek określony w pkt. 3.1 trwa także po przyjęciu funkcji arbitra aż do zakończenia postępowania.

3.3. Arbiter powinien niezwłocznie ustąpić, jeżeli wniosek o jego wyłączenie złożą lub poprą wszystkie strony uczestniczące w postępowaniu, bez względu na uzasadnienie i zasadność tego wniosku. Jeżeli z wnioskiem o wyłączenie arbitra występują tylko niektóre strony, powinien również ustąpić, chyba że po starannym rozważeniu sprawy dojdzie do wniosku, że zarzuty nie są istotne, zaś jego ustąpienie lub wyłączenie mogłoby narazić stronę na szkodę lub szczególne utrudnienia. Arbiter powinien w terminie 7 dni od daty doręczenia mu odpisu wniosku o jego wyłączenie przedstawić Komitetowi Nominacyjnemu pisemne uzasadnienie, jeżeli nie zamierza ustąpić.

4. Kontakty ze stronami

4.1. Jeżeli strona zwraca się do określonej osoby z propozycją wyznaczenia jej arbitrem, zanim przekaże zawiadomienie o wyznaczeniu Sądowi, osoba ta może zadać tej stronie lub jej pełnomocnikowi pytania dotyczące identyfikacji stron lub świadków oraz ogólnego charakteru sprawy. Może także udzielić odpowiedzi na pytania strony lub jej pełnomocnika zmierzające do ustalenia, czy posiada ona odpowiednie przygotowanie do rozstrzygnięcia sporu danego rodzaju. W ramach takiej konsultacji nie należy pozwalać stronie ani jej pełnomocnikowi na wypowiedzi co do istoty sprawy.

4.2. Kopie wszelkich pism otrzymanych od strony arbiter przekazuje niezwłocznie do Sekretariatu Sądu. Odpowiedzieć na takie pismo może, zależnie od jego przedmiotu, tylko Sekretariat lub arbiter przewodniczący w trybie określonym w Regulaminie Sądu.

4.3. Arbiter może konsultować się ze stroną, przez którą lub za którą został wyznaczony, w sprawach dotyczących oceny kwalifikacji, niezależności i bezstronności kandydatów na arbitra przewodniczącego. Arbiter nie jest związany stanowiskiem strony w sprawie takiej kandydatury, powinien jednak dążyć do tego, aby arbiter przewodniczący mógł cieszyć się zaufaniem obu stron.

5. Staranność i rzetelność postępowania

5.1. Na każdym etapie postępowania należy stosować zasadę równości stron oraz każdą ze stron traktować jednakowo i rzeczowo.

5.2. Arbiter powinien okazywać stronom opanowanie, cierpliwość, umiar i szacunek.

5.3. Arbiter powinien prowadzić postępowanie starannie i sprawnie oraz doprowadzić do zakończenia sprawy tak szybko, jak to jest możliwe.

5.4. Arbiter może zalecić stronom podjęcie próby polubownego zakończenia sporu. Arbiter nie powinien być obecny ani uczestniczyć w rozmowach stron dotyczących tej kwestii, chyba że zostanie przez obie strony o to poproszony; jeżeli jest więcej niż jeden arbiter, wszyscy powinni uczestniczyć w rozmowach. Niedopuszczalne jest wywieranie na strony nacisku w celu doprowadzenia do ugody.

5.5. Arbiter powinien rozstrzygnąć o wszystkich żądaniach stron po ich dokładnym rozpatrzeniu i rozważeniu oraz wszechstronnym wyjaśnieniu okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sporu.

5.6. Arbiter nie może zlecić opracowania rozstrzygnięcia o żądaniach stron innej osobie.

6. Zaufanie i poufność związane z funkcją arbitra

6.1. Arbiter nie może korzystać w interesie własnym lub osoby trzeciej z informacji uzyskanych w czasie postępowania arbitrażowego lub w związku z nim, ani takich informacji ujawniać dla celów nie związanych bezpośrednio z postępowaniem. Arbiter powinien zachować w tajemnicy wszystkie wiadomości uzyskane w związku z postępowaniem w sprawie, która jest lub była przedmiotem rozstrzygnięcia.

6.2. Niedopuszczalne jest ujawnienie jednej ze stron treści orzeczenia przed doręczeniem orzeczenia stronom w trybie określonym w Regulaminie.

7.Sporządzenie orzeczenia

7.1. Orzeczenie powinno być sformułowane w sposób jasny, przejrzysty i być kompletne.

7.2. Orzeczenie powinno być zredagowane w poprawnym języku, w sposób logiczny i odpowiadać wszelkim wymaganiom formalnym przewidzianym przez Regulamin Sądu Arbitrażowego oraz przepisy prawa. Rozstrzygnięcie powinno obejmować wszystkie sprawy przedstawione arbitrowi do rozpatrzenia. Rozstrzygnięcie dotyczące każdej kwestii powinno być jednoznaczne i precyzyjnie sformułowane, tak aby orzeczenie mogło stanowić skuteczne prawnie rozstrzygnięcie sporu.

7.3. Motywy orzeczenia powinny być sporządzone w sposób uporządkowany i powinny szczegółowo przedstawiać wszystkie istotne argumenty podniesione przez strony oraz przyczyny uwzględnienia lub nie uwzględnienia przez arbitra tych argumentów.

8. Ograniczenia reklamy

8.1. Osoba zajmująca się działalnością w charakterze arbitra może publikować ogłoszenia, osobiście prezentować się potencjalnym stronom, a także udzielać odpowiedzi na pytania dotyczące możliwości podjęcia się przez daną osobę roli arbitra i uczestniczenia w postępowaniu arbitrażowym oraz jej kwalifikacji i doświadczenia.

8.2. Zakazane jest jakiekolwiek reklamowanie usług arbitra z naruszeniem poniższych ograniczeń.

8.3. Należy zachować umiar w propagowaniu swoich usług jako arbitra. Informacja o możliwości skorzystania z usług danej osoby w tym charakterze powinna być ograniczona do:

• krótkiego opisu przygotowania i doświadczenia zawodowego, w tym w zakresie arbitrażu,
• określenia dziedzin, w których dana osoba działa zawodowo lub jest ekspertem,
• informacji niezbędnych dla nawiązania kontaktu,
• ewentualnie informacji, że dana osoba jest wpisana na listę arbitrów stałej instytucji arbitrażowej.

Informacja nie może:

• być nieścisła lub niedokładna,
• zawierać porównań z innymi arbitrami lub reprezentantami jakichkolwiek zawodów,
• zawierać stwierdzeń określających jakość pracy arbitra lub jego osiągnięcia w praktyce arbitrażowej,
• sugerować możliwość podjęcia się funkcji arbitra z naruszeniem niniejszych zasad.

Do pobrania:

Dla arbitrów: Oświadczenie o bezstronności

Oświadczenie arbitra o bezstronności i zdolności przy pełnieniu funkcji arbitra w danej sprawie

Pobierz dokument

Dla arbitrów: Deklaracja o przyjęciu lub odmowie funkcji arbitra

Deklaracja o pyjęciu lub odmowie przyjęcia funkcji arbitra w danej sprawie

Pobierz dokument

Zbiór dobrych praktyk dotyczących rozpraw online

Zbiór dobrych praktyk dotyczących rozpraw online

Pobierz PDF